Pengertian & Contoh Purwakanthi

Purwakanthi iku gandhenge swara sing mburi karo swara sing wis kasebut ing ngarepe.

~GURU SWARA~
1. Ana awan, ana pangan
2. Ana bungah, ana susah iku wis lumrah
3. Adigang, adigung, adiguna
4. Becik, ketitik, ala, ketara
5. Ciri Wanci, lelai ginawa mati
6. Desa mawa cara, negara mawa tata
7.Giri lungsi, jalma tan kena ingina
8. Gelem obah, mesthi mamah
9. Inggah-inggih, kepanggih
10. Ngalah, nanging oleh
11. Ora edan, ora keduman
12. Sing salah, kudu seleh
13. Sing weweh bakal pikoleh
14. Sing gelem ngalah, bakal luhur wekasane
15. Thenguk-tenguk, nemu kethuk
16. Tuwas sayah, ora paedah
17. Witing Tresna, jalaran saka kulina
18. Yen menang, aja njur sewenang-wenang
19. Yen krasa enak, aja njur lali anak, lali bojo, lali tangga, lali kanca

~GURU SASTRA~
1. Aja dhemen memada, datheng sapadhaning dumadi
2. Tata titi tutug tatag, tanggung tertib
3. Tata tertib tartamtu tentrem
4. Taberi nastiti lan ngati-ngati, mesthi bakal dadi
5. Wong jejodhohan kudu ngelingi: babat, bibit, bobot, bebet
6. Ruruh, rereh, ririh ing wewarahipun, mrih reseping para muyarsi
7. Ing ngarsa sung tuladha, ing madya mangun karsa, tut wuri handayani
8. Tarti tata-tata, ate metu turut ratan, diutus tuku tahu tempe, dhuwite kertas telung atus
9. Tindak tanduk lan tutur kang kalantur, tamtu katula-tula katali, bakal kacatur, katutuh, kapatuh pan dadi awon
10.  Kala kula kelas kalih, kula kilak kalo kalih kuli-kuli kula, kalo kula keli, kali kilen kula, kalo kula kampul-kampul, kula kelap-kelip kala-kala kelang-keling.
11. Bobot, bibit, bebet
12. Katula-tula ketali
13. Laras, lurus, leres, laris
14. Makuta, makuti, makuten
15. Ruruh, rereh, ririh ing wewarah
16. Sing weweh bakal wuwuh
17. Tatag, teteg bakal tutug
18. Tatune methunthung mentheng-mentheng

~LUMAKSITA~
1. Asung bekti, bektine kawula marang Gusti
2. Bayem arda, ardane busana
3. Lungguh dhingklik, dhingklike wong cilik-cilik
4. Mangan ati, atine sing kelara-lara
5. Nandhang lara, larane wong lara lapa
6. Pandhu suta, suta madyanig Pandhawa
7. Raja putra, putrane daleme Ngasthina
8. Rujak degan, degane krambil ijo
9. Remuk rempu, rempu dadi awu
10. Saking tresna, tresna mung samudana
11. Rujak Dhondhong, rujake sisaning kalong
12. Witing tresna, tresnane mung sawetara